ชาดอกกุหลาบ

ชาดอกกุหลาบ ได้จากดอกกุหลาบสด หรือกลีบดอกกุหลาบ นำมาผ่านกระบวนการทำให้แห้ง แล้วนำมาทำเป็นชาดอกไม้ ดอกกุหลาบ ถือว่าเป็นราชินีแห่งบรรดาดอกไม้ทั้งปวง เพราะนอกจากสีสันของดอกกุหลาบจะสวยงามและกลิ่นหอมรัญจวญใจแล้ว ยังสามารถนำกลีบของดอกกุหลาบมาทำเป็นชา และมีสรรพคุณต่อสุขภาพมากมาย ชาวจีนใช้ดอกกุหลาบมาทำเป็นชาสมุนไพรกว่า 5,000 มาแล้ว

ลักษณะของชาดอกกุหลาบ

เมื่อนำชาดอกกุหลาบมาชงเป็นน้ำแล้ว จะมีกลิ่นหอมหวลตามกลิ่นเดิมของดอกกุหลาบ รสชาตินุ่ม สีชาจะออกแดงอ่อน ๆ สามารถดื่มได้ทุกเพศทุกวัย และดื่มได้ทุกวัน เพราะเป็นชาดอกไม่จึงไม่มีอันตรายต่อสุขภาพ แถมยังมีประโยชน์อีกมากมาย นอกจากนี้ หากดื่มเป็ประจำและต่อเนื่อง จะทำให้ใบหน้ามีเลือดฝาด และอมชมพู คงความอ่อนเยาว์ของผิวบนใบหน้าได้อีกด้วย

สรรพคุณของชากุหลาบ

• อาจลดความดันเลือดจากโรคความดันโลหิตสูง

• อาจช่วยลดคลอเรสเตอรอลในเลือด ที่ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดไขมันอุดตันในเส้นเลือด

• ช่วยบำรุงหัวใจให้แข็งแรง

• ช่วยให้ผ่อนคลายความเครียด อาจช่วยแก้อาการอ่อนเพลียได้

• มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ ทำให้ขับถ่ายได้ดีขึ้น

• ช่วยกระตุ้นประสาท ทำให้สมองทำงานดีขึ้น แจ่มใสขึ้น และทำให้ร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• มีวิตามินซีสูง ช่วยปรับสมดุลในร่างกาย และช่วยล้างสารพิษในร่างกายได้เป็นอย่างดี

• ช่วยปรับฮอร์โมนในร่างกายให้สมดุล เหมาะสำหรับสตรีที่ประจำเดือนมาไม่ปกติ

• ช่วยกระตุ้นเซลล์ผิวที่ตายแล้ว ช่วยให้ผิวพรรณดูสดใสเปล่งปลั่งยิ่งขึ้น
• ช่วยเสริมระบบภูมิคุ้มกัน บรรเทาอาการเจ็บคอ ป้องกันหวัด และกระตุ้นระบบย่อยอาหาร
• ดื่มชาบ่อย ๆ ดีต่อสุขภาพผิวและเส้นผม
• มีฤทธิ์เป็นยาขับปัสสาวะ และฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้ จึงช่วยเรื่องการติดเชื่อในกระเพาะปัสสาวะ
• ดื่มแล้วสุขภาพดี ไม่มีคาเฟอีน เป็นอีกทางเลือกหากชอบดื่มกาแฟ หรือชาดำเข้ม ๆ
• ชาดอกกุหลาบ บางทีก็เรียกกันว่า "ชาสำหรับสุภาพสตรี" เพราะช่วยบำรุงการไหลเวียนเลือด โดยเฉพาะช่วงที่เป็นประจำเดือน
• นอกจากจะมีวิตามินซีแล้ว ชาดอกไม้ยังมีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น เคอร์ซิติน (Quercitin) และกรดเอลาจิก (Ellagic Acid) ในปริมาณที่มาก ดื่มบ่อย ๆ ก็ช่วยชะลอวัย
• การดื่มชาช่วยลดน้ำหนักทางอ้อม การดื่มชาดอกกุหลาบก็ช่วยในเรื่องเดียวกัน
• ชากุหลาบมีโพลีฟีโนลส์ (Polyphenols) ที่ช่วยซ่อมแซมเซลล์ที่ถูกทำลาย และปกป้องร่างกายจากโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ รวมทั้ง โรคหัวใจ ภาวะกระดูกไม่แข็งแรง และโรคมะเร็ง
• นอกจากจะช่วยบำรุงการไหลเวียนโลหิตในสตรีมีประจำเดือนแล้ว ในปี 2005 มีหลักฐานวิจัยทางวิทยาศาสตร์จากงานวิจัยในไต้หวันชิ้นหนึ่งว่า ชากุหลาบยังช่วยบรรเทาอาการปวดเกร็งช่วงเป็นประจำเดือนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• กลีบกุหลาบ 1 ถ้วยมีปริมาณของวิตามินซี เท่ากับส้ม 60 ผล และมีวิตามินอื่นปนอยู่ด้วย ยิ่งไปกว่า การรับวิตามินประเภทอื่น ๆ จากอาหารและธรรมชาติโดยตรงจะดีมาก เพราะสามารถดูดซึมได้ดีกว่าวิตามินจากอาหารเสริมทั่วไป
• นอกจากชากุหลาบช่วยเสริมภูมิคุ้มกันแล้ว ยังช่วยกระตุ้นการทำงานของคอลลาเจนให้ดียิ้งขึ้น ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง และเส้นผมแข็งแรงขึ้น
• ชากุหลาบออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและบรรเทาอาการอักเสบ ดังนั้น การดื่มชาดอกกุหลาบทุกวันจะช่วยในเรื่องของสิวได้ด้วย

งานวิจัยอื่น ๆ

มีงานวิจัยหลายชิ้นในปี 2013 ระบุประโยชน์ของดอกกุหลาบ และบางชิ้นพบว่า ดอกกุหลายมีสารช่วยต่อต้านการก่อกลายพันธุ์ในเซลล์ร่างกายมุนษย์ อันนำมาซึ่งโรคมะเร็ง และอื่น ๆ กุหลาบบางพันธุ์ เช่น พันธุ์แพชชั่น มีสารต่อต้านการก่อกลายพันธุ์สูงมาก จากสารรงควัตถุหรือสารสีในกลีบดอกกุหลาบ

ในปี 2015 งานวิจัยบางชิ้นระบุว่า ดอกกุหลาบมีสารต้านการอักเสบ และมีสรรพคุณในการรักษาโรคข้อต่ออักเสบ จากสารสะกัดดอกกุหลาบพันธ์ุเซนติฟอเลีย (Centifolia) ทั้งนี้ ในการทดลองดังกล่าว มีการสะกัดสารเหลวจากดอกกุหลาบพันธุ์เซนติฟอเลีย (Centifolia) และนำมาใช้ทดลองกับหนูทดลอง ซึ่งยังไม่ได้มีการทดลองกับมนุษย์ ยิ่งำปกว่านั้น น้ำกุหลาบยังมีฤทธิ์เป็นยาแก้ปวดอินโดเมธาวิน (Indomethacin) ซึ่งเป็นยากลุ่ม NCAIDs ชนิดหนึ่ง

ในปี 2014 นักวิจัยพบว่า สารจากดอกกุหลาบอาจช่วยรักษาต่อมไขมันอักเสบ โดยเปรียบเทียบจากผลทดลองใช้แชมพูที่มีสารสะกัดจากดอกกุหลาบ และแชมพูที่มีสารคีโตโคนาโซล (Ketoconazole) และซิงก์ ไพริไธออน (Zinc pyrithione) จากผลการทำลองพบว่า ประสิทธิ์ภาพในการรักษาต่อมไขมันอักเสบของแชมพูที่มีสารจากดอกกุหลาบและแชมพูยานั้นเท่ากัน

เตรียมชงชาดอกกุหลาบ

อุณหภูมิน้ำ: ต้มน้ำให้เดือดในอุณหภูมิ 80-100 องศาเซลเซียส หรือ 176-212 องศาฟาเรนไฮต์

อุปกรณ์ชงชา: อุปกรณ์ชงชาที่แนะนำได้แก่ กาน้ำชา หรือถ้วยชากระเบื้องเคลือบ หรือเซรามิก หรือแบบใส

ปริมาณชา: ชา 1 ถุง ต่อน้ำ 300 มิลลิลิตร

จำนวนครั้งต่อการชง: ชา 1 ถุงสามารถชงได้ 1-2 ครั้ง

วิธีชงชาดอกกุหลาบ

• นำชา 1 ถุง เทลงในกาน้ำชา และเทน้ำลงไป หรือหากเก็บเป็นกลีบ ให้ใช้กลีบชาประมาณ 1 ถ้วย เด็ดฐานที่ดอกชาทิ้ง แล้วล้างน้ำให้สะอาด ซับหรือผึ่งให้แห้ง
• นำเนื้อชาพักไว้ในถ้วยชา

• ต้มนำในอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส หรือ 176 องศาฟาเรนไฮต์ หรือเรียกว่า น้ำใกล้เดือด หากกาต้มน้ำมีระบบเซ็ตอุณหภูมิน้ำอัตโนมัติเพื่อการต้มชาโดยเฉพาะด้วยยิ่งดี
• เทน้ำใกล้เดือดลงในเนื้อชา เมื่อผ่านไป 2 นาทีให้พลิกเนื้อชาอีกด้านให้ชุ่มน้ำ ชงทิ้งไว้ประมาณ 5 นาที (ครั้งต่อไป สามารถปล่อยไว้ 2-3 นาทีได้)

• หากใส่กลีบชา ให้ตักเอากลีบชาออก (พักไว้ สามารถชงรอบต่อไปได้อีกรอบ)

• ใส่น้ำผึ้ง หรือน้ำตาลทรายแดง หรือเครื่องเทศที่ชอบ เพื่อเพิ่มรสชาติที่กลมกล่อม และเพื่อสุขภาพ

โทษและประโยช์ของชาดอกกุหลาบ

การดื่มชามีผลต่อสุขภาพ ดื่มในปริมาณที่พอเหมาะทำให้สุขภาพดี แต่คนที่ดื่มชานาน ๆ จะมีปัญหาเกี่ยวกับไต หรือเป็นโรคไตได้ งานวิจัยบางชิ้นยังระบุว่า ปกติควรดื่มชาดอกกุหลาบไม่เกินวันละ 3-5 แก้ว เพราะชากุหลาบมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ การดื่มชามากเกินไป อาจทำให้ท้องเสียจากการที่ได้รับวิตามินซีจากกุหลาบมากเกินไป และขาดน้ำได้ และนอกจากนี้ ชาดอกกุหลาบยังให้โทษและประโยชน์ดังนี้

• ดื่มชากุหลาบมากเกินปริมาณแนะนำทำให้เกิดอาการเวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง ปวดหัว
• การดื่มชากุหลาบก่อนนอนอาจทำให้มีปัญหาเรื่องการนอนหลับได้
• สารในชากุหลาบอาจทำให้เลือดไม่เกาะตัว ผู้ที่มีปัยหาเลือดไหลไม่หยุดไม่ควรดื่มชากุหลาบ
• นอกจากชากุหลาบจะช่วยปรับสมดุลร่างกาย เสริมภูมิคุ้มกันในร่างกายแล้ว ยังช่วยให้ระบบทางเดินหายใจทำงานได้ดีขึ้น
• มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น โพลีฟีโนลส์ (Polyphenols) ที่ช่วยให้หัวใจแข็งแรงแล้ว ยังช่วยป้องกันมะเร็งได้ด้วย
• เป็นชาเหมาะสำหรับสตรีมีประจำเดือน เพราะช่วยฟ้องกันอาการข้างเคียงต่าง ๆ ที่เกิดระหว่างมีประเดือนได้

แหล่งที่มาของบทความ

ถามหมอ. (2561). ชาดอกกุหลาบ (RoseTea) ดีต่อสุขภาพอย่างไร. วันที่เข้าถึง 24 มิถุนายน 2561

Organifacts. (2018). 8 Surprising Benefits of Rose Tea. วันที่เข้าถึง 24 มิถุนายน 2561

HealthyFocus. (2018). 10 Science Backed Benefits of Rose Tea. วันที่เข้าถึง 24 มิถุนายน 2561